(hsb) Projekt Polyluxa: Digitalny serbski atlas městnych mjenow
Medien • Gesellschaft ｜ Lesezeit: 3 Min.
Dieser Artikel wurde automatisch übersetzt mit sotra.app. Bei Fehlern und Anmerkungen, sende uns gern eine E-Mail!
Prjedy hač buchu kónčiny mjez Solawu a Nysu wot němskich sydlerjow zapřijate, wotkrywachu hižo wot 6. lětstotka słowjanske kmjeny tele areale dźensnišeje Sakskeje hač nutř do wuchodneje Durinskeje, južneje Saksko-Anhaltskeje a Braniborskeje kaž tež zapadneho dźěla Hornjeje Francoskeje. Dźensa bydla jenož hišće we Łužicy awtochtoni Słowjenjo, Serbja. Wšitke druhe eksimilowane kmjeny asimilowachu abo buchu wuhnate. Zawostajichu pak swoje slědy: městne, wodźiznowe abo tež ležownostne mjena.
Slaviskim toponymam na slědźe
Někotři wědomostnicy su do tutoho wobłuka hižo wulkotny předwukon přinjesli a zběrku přisadźenych městnych mjenow we wotpowědnej kónčinje hromadu nosyli, mjez nimi Walter Wenzel, Ernst Eichler abo tež Hans Walter. Při tym tworja mjez druhim třizwjazkowy „Historiski knih městnych mjenow Sakskeje“ kaž tež štyri zwjazki „Słowjanske městne mjena mjez Solawu a Nysu“ najwažniši zakład tutoho dźěła. Dalše rozjasnjenje wo nastaću a systematice přichilnych wjesnych mjenow dawa zwjazk „Słowjenjo mjez Solawu a Nysu“ wot Waltera Wenzela.
Wšitkim tutym wědomostnym publikacijam je zhromadne, zo přeslědźa najstarše rěčne předawanja, kotrež w tutej kónčinje eksistuja. Rozestajenje z tutymi ortiskimi mjenami skića móžnosć, konkluzije ćahnyć na pochad sydlerjow kaž tež jich tehdyše rěčne swojoraznosće. Tak móžeše Walter Wenzel z přirunanjom mjez městnymi mjenami w dźensnišej Němskej a městnymi mjenami w Čěskej archeologiske zwěsćenja tež linguistisce dopokazać, zo zapadni Serbja, kotřiž běchu w tehdyšim času mjez Solawu a Łobjom žiwi z čěskeho a morawskeho přichwatachu, mjeztym zo dźensniši Horni a Delni Serbja drje skerje z dźensnišeho Pólskeje z Wisły sem přińdźechu.
Słowjanski atlas městnych mjenow
Walter Wenzel w swojim zwjazku „Słowjenjo mjez Solawu a Nysu“ z lěta 2021 hižo wustaji, kak wažne nadźěłanje słowjanskeho atlasa městnych mjenow za tutu kónčinu je. Cil tajkeho atlasa je po Wenzelu přehlad klasifikowanja typow městnych mjenow, kotryž je so we wobłuku serbskich městnych mjenow, čěskich a pólskich městnych mjenow wuwiwał.
Kaž hižo naspomnjene, dawa tuta specifiska toponomastika (= městnowěda) konkluzije na rěčne wobstejnosće nastaća serbskich sydlišćow w rumje mjez Solawu a Nysu. Ze spočatkom němskeje wuchodneje kolonizacije pozhubjowaše so tež přiběrajcy prěnjotnje rěčana serbska rěč prěnjotnje słowjanskich sydlerjow. Njeje pisomnych dodawanjow serbšćiny mjez Solawu a dźensnišej Łužicu. Jako jenička „bašta“ móžachu potomnicy Milčanow (předchadnicy dźensnišich Hornjoserbow) a Łužicy (předchadnicy dźensnišich Delnjoserbow) swoje rěče zdźeržeć, hdyž tež ličby rěčow hižo wjele lět woteběraja a runje delnjoserbšćina je dźeń a bóle wohrožena.
Cil Digitalneho serbskeho atlasa městnych mjenow
Digitalny serbski městny mjenowy atlas ma so stać ze zběrku wšitkich městnych mjenow, kotrež serbskeho pochada a to mjez Solawu a Nysu. Wón ma w digitalnej formje daty, hypotezy a wujasnjenja zběrać, kak nasta kajke městnostne mjeno a atlas ma zdobom cyłkownje konkluzije wo tym dowolić, kak móhła předewšěm serbska rěč mjez Solawu a dźensnišej Łužicu wupadać. Z toho móhł za pozdźiši čas nastać słownik staroserbskeje rěče, kotryž móže tele zdobyte znajomosće koncentrować.
Digitalny serbski atlas městnych mjenow so jako projekt online-medija Polyluxa na bazy Google Maps zestaja a hodźi so za kóždeho z přistupom do interneta wotwołać. Atlas budźe hdys a hdys dale rosć a přeco wjace toponymow nahrawać. W jednotliwych přinoškach wujasnjuja so potom wobrotne staroserbske mjeno, dotalne dokumentariske naspomnjenja a nawodnistwo staroserbskeho mjena. Nimo toho so na žórła pokazuje, kotrež maja so za te specifiske městne mjeno wobkedźbować, zo by so wujasnjenje sćěhować móhło.
-
Linki:
Žórła:
Wenzel, Walter (2021): Slawen zwischen Saale und Neiße, Baar-Verlag.
Du möchtest deine Texte auf einer solidarischen Plattform teilen? Werde Teil der Polylux-Community.
Der Wandel liegt in deinen Händen!
So bleibt Polylux unabhängig und werbefrei.
Das könnte dir auch gefallen:
Serien-Kritik zur Serie „Eine Billion Dollar”, die seit Mitte August 2024 bei MagentaTV läuft. Was würdest du machen, wenn du eine Billion Dollar erben würdest? Vielleicht auch die Welt retten? Erfahre hier mehr!